Reklama
Gazetka promocyjna Drogerie Natura - Gazetka Drogerie Natura - ważna 01.03 do 31.03.2023
Reklama
Reklama
ŻYJ ŚWIADOMIE WERE MARCHING |. FOR PACH | fot. unsplash.com/mika baumeister NATURA | marzec 2023 a ile olbrzymia? To właśnie postanowili zbadać dr socjologii Paulina Sobiesiak-Penszko oraz prawnik i socjolog Filip Pazderski z Instytutu Spraw Publicznych. Tak powstało badanie „Dezinformacja wokół klimatu i polityki kli- matycznej”. Twórcy badania nie mają złudzeń, że roz- wiązania wskazywane przez naukowców jako konieczne do wprowadzenia, by chronić przyszłość planety, będą się wiązały z wieloma zmianami stylu naszego życia. — Wszystko to stanowi poten- cjał nowych napięć, a nawet konfliktów społecznych, które będą mogły być wykorzy- stywane przez różne grupy i aktorów życia publiczne- go do osiągania własnych celów ekonomicznych lub politycznych, m.in. poprzez rozpowszechnianie dezinfor- macji — zaznaczają autorzy. — Sprzyjają jej: złożoność świata, w którym żyjemy, otaczająca rzeczywistość nadmiaru informacji, których często nie mamy możliwości szybko zweryfikować. Poten- cjał dezinformacji zwiększa nasza skłonność do szuka- nia prostych odpowiedzi na stawiane sobie pytania i do- skwierające dylematy, a także akceptowania tych informa- cji, które potwierdzają nasze przekonania oraz pomijania alternatywnych. ZMIANY KLIMATU WAŻNE, ALE... Z badań wynika, że zmia- nami klimatu interesuje się większość społeczeństwa, ale nie jest to najważniejsze zagadnienie. Jedynie 15 proc. Zmiany klimatyczne są faktem, a zarazem budzą wiele emocji, nierzadko sprzecznych. Wśród niektórych osób, które zgadzają się z tym, że do samych zmian dochodzi, dominuje pogląd, że działalność człowieka nie ma na to wpływu. I choć liczne badania wykazują, że jest dokładnie odwrotnie, nie zmienia to ich postrzegania. Jest to jednocześnie dziedzina, której towarzyszy dezinformacja. Polek i Polaków postrzega ten temat jako jeden z trzech najważniejszych dla kraju. Są to zarazem osoby, które są najbardziej wrażliwe na dezinformację dotyczącą klimatu. Polacy dostrzegają znaczenie problemu dezin- formacji dotyczącej klimatu i polityki klimatycznej. Dla 81 proc. naszych rodaków jest to wyzwanie, a 61 proc. uzna- je to za poważny lub bardzo poważny problem. — O istnieniu kryzysu klima- tycznego i o wpływie czło- wieka na globalne ocieplenie oraz o roli gazów cieplarnia- nych w tym procesie częściej przekonane są kobiety — czy- tamy w wynikach badania. — Rzadziej wątpią w to także osoby o wyższym poziomie wykształcenia. Bardziej scep- tyczni są mieszkańcy wsi: 23 proc. z nich w ogóle ne- guje kryzys klimatyczny, a 18 proc. uważa, że człowiek nie jest za niego odpowie- dzialny. Kryzys klimatyczny częściej odrzucają też osoby bezrobotne — 33 proc. z nich tak sądzi, a także osoby regu- larnie uczęszczające na msze i inne nabożeństwa — 25 proc. DZIELI JAK KLIMAT Aż 44 proc. naszego społe- czeństwa deklaruje, że w cią- gu ostatnich kilku miesięcy spotkała się z dezinformacją dotyczącą kwestii klimatycz- nych. Częściej dostrzegają to osoby bardziej zaintereso- wane sprawami społeczno- -politycznymi i korzystające z większej liczby źródeł in- formacji. Okazuje się jednak, że problemem jest nie tylko sama dezinformacja, ale i na- sza reakcja na nią. Dr Paulina Sobiesiak-Penszko oraz Filip Pazderski doszli do wniosku, że wielu z nas w niewystar- czającym stopniu stara się zweryfikować docierające informacje, nawet jeśli uzna- je je za fałszywe. Kolejnym problemem jest to, że osoby, które specjalizują się w pro- blematyce ochrony klimatu, nie są wystarczająco rozpo- znawalne w społeczeństwie. Ponad połowa Polaków nie potrafi wymienić lub nie zna osoby, której można pod tym względem zaufać. Aż jedna trzecia badanych nie robi nic, by zweryfikować wiadomości dotyczące kwe- stii klimatycznych lub polityki klimatycznej, z którymi się styka. Ponad jedna trzecia poszukiwała podobnych in- formacji w innym miejscu, a 34 proc. przyznało, że przynajmniej sprawdza źró- dło informacji. Jedna trzecia ankietowanych, chcąc ocenić wiarygodność informacji, analizuje łącznie treść wiado- mości i jej źródło. Wiadomo też, gdzie staramy się zweryfikować informacje, które potencjalnie uznajemy za nieprawdziwe. — Prawie jedna czwarta badanych pró- bowała sprawdzić prawdzi- wość informacji na forach internetowych, które specja- lizują się w tematyce klima- tycznej — czytamy we wnio- skach. — Dwa razy mniejsza grupa przyznała, że zwróciła się do osób, które uznaje za autorytety w tej dziedzinie. To mężczyźni wydają się tro- chę bardziej nieufni i wrażliwi na potrzebę weryfikowania nowych informacji. Starają się też przeznaczyć na to nie- co więcej czasu niż kobiety. Wpływ na to ma także po- ziom wykształcenia — lepiej wyedukowane osoby częściej weryfikują wiadomości, które do nich docierają. Nie braku- je jednak osób, które w takiej sytuacji nie robią nic. Jedna piąta osób z grupy 44 proc. badanych, którzy mieli stycz- ność z dezinformacją, nie potrafiła powiedzieć czy ja- koś zareagowała albo wprost przyznała, że nie zrobiła nic. Połowa z tych osób spraw- dziła wiadomość w innym źródle, a prawie 20 proc. zwróciło się z prośbą o ocenę do uznawanych przez siebie ekspertów. ŻYJ ŚWIADOMIE Okazuje się także, że niewie- lu z nas stara się wyelimino- wać nieprawdziwe informacje z przestrzeni publicznej. Badanie wykazało, że tylko 13 proc. spośród osób, które dostrzegły dezinformację, zgłosiło administratorowi danej strony czy portalu albo wydawcy swoje podejrzenie co do rzetelności danego tekstu. EDUKACJA, EDUKACJA I JESZCZE RAZ EDUKACJA Główny wniosek, jaki au- torzy wyciągnęli z badania jest taki, że trzeba wpłynąć na zmianę treści przekazu upowszechnianego przez media i liderów opinii uzna- wanych za wiarygodne źródła informacji. — Kluczowe jest jak najszyb- sze skupienie się na rozsze- rzeniu działań edukacyjnych skierowanych do różnych grup wiekowych i mających na celu rozwijanie ich kom- petencji medialnych — za- znaczają twórcy raportu. — Budowanie odporności na dezinformację dotyczącą kli- matu i polityki klimatycznej oznacza konieczność kiero- wania działań do różnych grup społecznych, które od- miennie nie tylko postrzegają problem zmiany klimatu, ale także korzystają i uznają za wiarygodne różne źródła in- formacji o świecie. Ich zdaniem wymaga to wykorzystywania odmien- nych kanałów komunikacji i uwzględnienia różnych po- staw tych grup względem kli- matu i dezinformacji. Otwar- te pozostaje pytanie, kto się tego zadania podejmie... NATURA | marzec2023 23