Reklama
Gazetka promocyjna Kaufland - Magazyn "Dobrze Żyć Dobrze" - ważna 15.11.2022 do 26.02.2023
Reklama
Reklama
, Pod niebiosy wyśpiewujcie! Polskie kol ę dy i pastora ł ki Muzyka łagodzi obyczaje, a śpiewanie kolęd zbliża do siebie ludzi. Więc czem prędzej otwierajcie śpiewniki i wybierajcie swoje ulubione utwory. A wybór jest naprawdę imponujący. Według badaczy zbiór polskich kolęd i pastorałek liczy ponad 500 pozycji! No ale skąd się one wzięły i dlaczego tak się nazywają? Tekst: Krzysztof Krukowski Pójdziemy bracia w drogę z wieczora, wstąpimy najpierw do tego dwora. I będziemy śpiewać wszędzie o tak wesołej kolędzie. Hej, kolęda, kolęda! S Das_Gute_Leben_2022-Q4_s12-13.indd 12 Anioł pasterzom mówił Chrystus się wam narodził W Betlejem nie bardzo podłym mieście Narodził się w ubóstwie Pan wszego stworzenia , łowo „kolęda” jest terminem pochodzącym z kalendarza rzymskiego i oznacza pierwszy dzień każdego miesiąca. A pierwszego stycznia, wraz z nastaniem nowego roku, Rzymianie odwiedzali się w domach, składali sobie życzenia, przy okazji wyśpiewując pochwały gospodarza. W dawnej Polsce natomiast „kolędą” nazywano podziękowania, jakie chłopi składali swojemu panu za pracę i wynagrodzenie. Te zwyczaje z czasem zaczęły nabierać charakteru chrześcijańskiego i przekształciły się w znany obrzęd chodzenia od domu do domu kolędników przebranych za zwierzęta lub dziwne stwory. Do najpopularniejszych przebrań należały: turoń, niedźwiedź, koza, koń, bocian. Zwierzęta te symbolizowały siłę i płodność, a cały obrzęd miał cel magiczny: sprawienie, by w odwiedzanym gospodarstwie zapanował dobrobyt i szczęście. Podczas takiego kolędowania wyprawiano najrozmaitsze figle i w całym domu panował nastrój zabawy. W wielu regionach Polski grupy kolędników zwane były herodami. Przebierańcy przedstawiali historię narodzin Jezusa, wplatając w swą opowieść wesołe wątki ludowe. Kolędowanie po domach i różne przedstawienia nie mogły obejść się bez pieśni o narodzeniu Jezusa. Ale utwory te pierwotnie nazywały się kantyczkami lub rotułami i nie zawsze mogły być śpiewane w kościele. Ich tematyka pozbawiona treści religijnych zawierała zbyt wiele akcentów humorystycznych, nie licujących z powagą kościelnych nabożeństw. Słowo „kolęda” na oznaczenie bożonarodzeniowych pieśni pojawiło się w użyciu dopiero w XIX w. Najstarsze polskie pieśni kościelne o narodzeniu Jezusa pochodzą z XV w.: Zdrów bądź, królu anjelski (1424 r.) i Stałać się rzecz wielmi dziwna (1442 r.). Utwory te są dziś zupełnie nieznane i, co ciekawe, były przekładami z języka czeskiego. Natomiast najstarszą polską kolędą śpiewaną do dzisiaj jest Anioł pasterzom mówił, pieśń skomponowana w XVI w. Najwięcej oryginalnych polskich kolęd, z wykorzystaniem ludowych melodii, powstało w XVII i XVIII wieku w dobie baroku. Tworzyli je nie tylko autorzy anonimowi, ale znani pisarze i poeci, m.in. Mikołaj Sęp Szarzyński, Andrzej Morsztyn czy Piotr Skarga. Twórcą pieśni bożonarodzeniowych był żyjący w XVIII i XIX w. poeta Franciszek Karpiński, autor m.in. jednej z najbardziej znanych polskich kolęd: Bóg się rodzi. 03.11.2022 14:13:00